عوارض و خطرات اکسپکتورانت
نامهای تجارتی :
Coufex - Pectoramin - Pectorant
رده درمانی:
خلط آور، ضد سرفه
رده فارماکولوژیک:
اکسپکتورانت
اشکال دارویی:
شربت حاوی گایافنزین 100 میلی گرم در 5 سی سی، کلرفنیرامین مالئات 2 میلی گرم در 5 سی سی و سودوافدرین کلراید 30 میلی گرم در 5 سی سی
مکانیسم اثر اکسپکتورانت
اکسپکتورانت حاوی ترکیباتی است که موجب رقیق شدن خلط و خروج آن از ریه ها می گردند. کلرفنیرامین موجود در این فراورده با اثرات ضد هیستامین، فنیل پروپانول آمین با اثر مقلد سمپاتیک ضداحتقان و گایافنزین با کاهش چسبندگی خلط و تسهیل خروج آن، در نهایت موجب تسکین سرفه های خشک و نرم شدن مخاط ریه و تخلیه خلط می گردند.
موارد مصرف
مورد مصرف این دارو، درمان علامتی سرفه و احتقان بینی ناشی از سرما خوردگی، آلرژی و عفونتهای تنفسی می باشد. اکسپکتورانت برای کاهش غلظت وچسبندگی خلط وتسهیل خروج آن ازریه ها، کاهش موکوس ریوی وتبدیل سرفه های خشک به سرفه ترشحی وخلط آوراستفاده می شود.
• دربالغین:5 تا 10 میلی گرم (5 تا 10 سی سی) از راه خوراکی، هر 6 ساعت تجویز می شود.
• درکودکان سنین 6 تا 12 سال :2٫5 تا 5 سی سی از راه خوراکی، هر 6 تا 8 ساعت تجویز می شود.
(تا حداکثر 20 سی سی در روز)
• در کودکان سنین 2 تا 6 سال :1٫25 تا 2٫5 سی سی از راه خوراکی، هر 6 تا 8 ساعت تجویز می شود.(تا حداکثر 10 سی سی در روز)
به طور کلی داروهایی که برای سرفه تجویز می شوند دو دسته هستند:
یک دسته داروهایی که بر مرکز سرفه در دستگاه عصبی مرکزی اثر کرده و سرفه را از آن ناحیه سرکوب می کنند که داروهایی مانند دکسترومتورفان از این دسته هستند.
دسته دوم اکسپکتورانت ها هستند که سبب رقیق شدن خلط و ترشحات دستگاه تنفسی می شوند و به این وسیله خروج ترشحات تسهیل و مجاری تنفسی از خلط و ترشحات پاک می شود. گایافنزین و اکسپکتورانت ساده و همراه با کدئین در این دسته دارویی قرار دارند.
در واقع شربت اکسپکتورانت حاوی سه ترکیب است:
1- گایافنزین با رقیق کردن خلط، چسبندگی آن را کاهش می دهد و خروج آن را سهولت می بخشد.
2- کلرفنیرآمین اثر آنتی هیستامینی دارد.
3- سودو افدرین ترشحات را کم می کند و اثر ضد احتقانی دارد.
گاهی کدئین نیز به این سه ترکیب اضافه می شود که اثر آرام بخشی به آن می افزاید.
اکسپکتورانت
ضد سرفه کودکان
اگرچه به محض سرفه کردن کودکمان نگران می شویم، اما واقعیت این است که سرفه، پاسخ طبیعی و مفید بدن برای خارج کردن ترشحات و خلط ریه است. پس، نباید آن را با داروهایی مثل دکسترومتورفان یا دیفن هیدرامین سرکوب کنیم.
در سرفه های خلط دار می توانید از شربت اکسپکتورانت که خلط را نرم و رقیق می کند، استفاده کنید؛ البته بهترین خلط آور، بُخور و نوشیدن شش تا هشت لیوان آب ولرم در روز است.این نکته فراموش نشود که به کودکان زیر دو سالمان شربت اکسپکتورانت ندهیم.
تفاوت دیفن هیدرامین با اکسپکتورانت
شربت اکسپکتورانت از ترکیب سه داروی pseudoephedrine ، Chlorpheniramine,Guaifenesin درست شده است.
Guaifenesin داروی خلط آور هست.
Chlorpheniramine آنتی هیستامین هست.
pseudoephedrine ضد احتقان هست.
اما diphenhydramine یک داروی آنتی هیستامین بلوک کننده H1 نسل اول هست.
برای سرما خوردگی از هر دو ترکیب میشه استفاده کرد که هر دو هم بدون نسخه قابل تهیه هستند.
برای التیام درد گلو در مواردی پزشک ها شربت دیفن هیدرامین رو برای قرقره گردن تجویز میکنند.
این دارو ها هم برای اطفال با مشورت پزشک تجویز بشود.
موارد مصرف اکسپکتورانت کدئین
این دارو به منظور تسکین سرفه و کاهش احتقان بینی ناشی از سرماخوردگی، آلرژی و یا سایرعلائم عمومی ناشی از سرماخوردگی به کار می رود.این فراورده حاوی ترکیباتی است که در جهت تقویت اثر یکدیگر به تسکین سرفه یا رفع احتقان کمک می کنند.
گایافنزین با کاهش چسبندگی خلط و تسهیل خروج آن، فنیل پروپانول آمین با تحریک سمپاتیک و تنگی عروق مخاط بینی و در نتیجه کاهش احتقان وادم و کدئین با اثر مستقین بر مرکز سرفه در بصل النخاع و تضعیف رفلکس سرفه، موجب روز اثرات درمانی این دارو می شوند.در مبتلایان به ضعف تنفسی شدید نباید مصرف شود.
تداخل دارویی اکسپکتورانت
تداخلات دارویی اکسپکتورانت
مصرف همزمان این دارو با سایر ترکیبات مضعف CNS موجب تشدید اثرات هر دو گروه دارویی می شود.
توصیه های دارویی اکسپکتورانت
1.در صورت استفاده از سایر ترکیبات مقلد سمپاتیک، احتیاط شود.
2. این دارو ممکن است ایجاد خواب آلودگی نماید. بنابراین از انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری دارند، پرهیز شود.
3. قبل از هر گونه عمل جراحی و یا درمان های اضطراری، پزشک را از مصرف دارو باید مطلع کرد.
4. در صورت تداوم نشانه های بیماری بیش از 7 روز یا وجود تب بالا، به پزشک مراجعه شود.
عوارض جانبی
خواب آلودگی , تهوع , استفراغ
توجهات:
بهتراست دارو 4 بار در روز استفاده شود.نوع کدئینه دارو خاصیت خواب آلودگی بیشتری دارد.
آموزش:
بیمار برای تخلیه بهتر خلط باید سرفه کند.دارو را با یک لیوان آب مصرف کنید.
شرایط نگهداری:
در دمای اتاق نگهداری شود.
دوران بارداری:
شربت اکسپکتورانت را نباید در دوران بارداری مصرف کرد.
دارو های هم گروه اکسپکتورانت
Guaifenesin
Expectorant Codeine
Bromhexine
منبع:نمناک
- شنبه ۲۶ مرداد ۹۸
- ۱۱:۰۹